Ethereum’un Merkeziyetçilik Riskleri Üzerine Vitalik Buterin’in Açıklamaları
Ethereum’un kurucu ortağı Vitalik Buterin, proof-of-stake (PoS) sistemleriyle ilişkili merkeziyetçilik risklerine dikkat çekiyor. Buterin, büyük stakerlerin etkinliğinin, işlem sansürü ve %51 saldırıları gibi önemli zayıflıklara yol açabileceğini vurguluyor. Mevcut Ethereum mimarisinin, küçük bir grup üreticinin blok üretiminin büyük bölümünü kontrol etmesine olanak tanıdığını belirten Buterin, bunun sorunları daha da kötüleştirebileceğini ifade ediyor.
Merkeziyetçiliğin Riskleri ve Uyarılar
Vitalik Buterin, Ethereum’un PoS çerçevesindeki merkeziyetçiliğin taşıdığı özgün riskler hakkında endişe duyuyor. Büyük stakerlerin ağ üzerindeki hakimiyeti arttıkça, daha küçük stakerler genellikle daha büyük havuzlara katılmak zorunda kalıyor. Bu artan merkeziyetçilik, kritik sorunlar arasında yer alan işlem sansürü ve %51 saldırılarının ortaya çıkma olasılığını yükseltiyor, bu da ağın güvenliğini ve bütünlüğünü tehdit edebilir.
Blok Yapımındaki Sorunlar
Bu durumun altında yatan temel zorluk, Ethereum’un blok üretimindeki önerici-yapıcı ayrım sistemi. Bu sistem, blokları öneren doğrulayıcılarla işlemleri düzenleyen yapıcılar arasındaki sorumlulukları farklılaştırıyor. Bu ayrım, doğrulayıcılar arasında merkeziyetsizliği teşvik etmesine rağmen, belirli görevlerle ilgilenenlerin kümelenme eğilimini artırarak önemli bir merkeziyetçilik riski yaratıyor. Buterin, Ekim 2024 itibarıyla yalnızca iki yapıcının Ethereum bloklarının büyük bir kısmını oluşturduğunu kaydederek, bu yoğunlaşmanın işlemleri sansürleme kararının alınması durumunda tehlikeli gecikmelere yol açabileceğine dikkat çekiyor.
Merkeziyetçiliği Azaltmak İçin Yenilikçi Çözümler
Bu merkeziyetçilik eğilimlerini tersine çevirmek için Buterin, blok inşasının sorumluluklarını yeniden dağıtma amacıyla birkaç yenilikçi strateji sunuyor. İşlem seçim görevlerini önericilere geri vermek ve yapıcıların yalnızca düzenleme yapmasını sağlamak üzerine önerilerde bulunan Buterin, rastgele seçilen bir staker’ın geçerli işlemlerden oluşan bir liste oluşturduğu bir dahil etme listesi sistemi öneriyor.
Birden Fazla Eşzamanlı Önerici Yaklaşımı
Dahil etme listelerine ek olarak, özellikle BRAID gibi projelerle Birden Fazla Eşzamanlı Önerici (MCP) şemasının da önem kazandığı belirtiliyor. Buterin, BRAID’in blok önerici rolünü yüksek ve düşük ölçek verimliliği bileşenlerine ayırmayı engellemeyi amaçladığını açıklıyor. Her önericinin kazançlarını maksimize etmek için yalnızca orta düzeyde bir yetkinlik gerektiren çoklu aktörler arasında işbirliği ortamı oluşturma fikri, blok üretiminde daha çeşitli bir ortam yaratma ve merkeziyetçilik riskini azaltma potansiyeli taşıyor.
Şifreli Mempool’ların Rolü
Önerilen stratejilerin uygulanabilirliği için şifreli mempool’ların gerçekleştirilmesi büyük önem taşıyor. Bu teknoloji, kullanıcıların işlemlerini şifreli bir şekilde yayınlamasına olanak tanırken, işlemler bloklar içerisinde gizli kalıyor. Ancak Buterin, şifreli mempool’ların uygulanmasında önemli engellerden birinin işlemlerin kesin olarak daha sonra ifşa edilmesini sağlamak olduğunu da kabul ediyor. Bu durum, eşik şifreleme ve gecikmeli şifreleme gibi yenilikçi tekniklerle gerçekleştirilebilecek.
Sonuç Olarak
Vitalik Buterin’in başlattığı bu tartışma, Ethereum’un PoS sistemindeki merkeziyetçilik risklerine dair önemli kaygıları ortaya koyuyor. Mimari zorluklar ve potansiyel çözümler üzerine sunduğu görüşler, merkeziyetsizliği koruma ve ağın verimliliği ile güvenliğini artırma hedefleri doğrultusunda gelecekteki gelişmeler için bir temel oluşturuyor. Blok üretimindeki sorumlulukların yeniden yapılandırılması ve şifreli mempool’lar gibi ileri teknolojilerin uygulanması, Ethereum’un evrimi için bir yol haritası sunarak, onu kripto para alanındaki merkeziyetçilik tehditlerine karşı daha dayanıklı hale getirmeyi amaçlıyor.
